İstanbul Kültür Sanat Vakfı (İKSV), kâr amacı gütmeyen bir sivil toplum kuruluşu olarak İstanbul’da uluslararası sanat festivalleri düzenlemek amacıyla 1973 yılında Dr. Nejat F. Eczacıbaşı önderliğindeki 17 iş insanı ve sanatsever tarafından kuruldu.
Vakfın birincil hedefi kültür ve sanat çalışmalarının en seçkin örneklerini sunmak ve aynı zamanda sanat yoluyla uluslararası bir platform oluşturarak Türkiye’nin ulusal, kültürel ve sanatsal değerlerini tanıtmaktı.
Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunun 50. yıldönümü olan 1973 yılında düzenlenen ilk İstanbul Festivali, programında çoğunlukla klasik müziğe yer veriyordu. Bir süre sonra festival kapsamında diğer sanat dallarına da yer verilmeye başlandı. Film gösterimleri, tiyatro, caz, bale performansları ve tarihi mekânlarda gerçekleştirilen sergiler de programda yer aldı. İzleyicilerin giderek artan ilgisi sonucu farklı sanat disiplinlerine ait etkinlikler, zaman içinde gelişerek ayrı festivaller olarak yapılandılar.
1983 yılında ayrı bir bölüm olarak düzenlenmeye başlayan Sinema Günleri 1989 yılında Uluslararası İstanbul Film Festivali adını aldı; 1987 yılı Uluslararası İstanbul Bienali’nin başlangıcıydı. Bunu, 1989’da başlayan Uluslararası İstanbul Tiyatro Festivali takip etti.
1993 yılında, Dr. Nejat F. Eczacıbaşı’nın vefatının ardından, Şakir Eczacıbaşı vakfın Yönetim Kurulu Başkanı olarak seçildi. Bu tarihten itibaren vakıf, kurumsallaşma yolunda büyük adımlar atarak ülkenin kültür ve sanat yaşamındaki yerini sağlamlaştırmaya devam etti.
1994 yılında Uluslararası İstanbul Caz Festivali de ayrı bir festival olarak yapılandı ve aynı yıl Uluslararası İstanbul Festivali’nin adı Uluslararası İstanbul Müzik Festivali olarak değiştirildi. İlki 2012 yılında gerçekleştirilen İstanbul Tasarım Bienali’nin de etkinlikler arasına katılmasıyla, İstanbul Kültür Sanat Vakfı, uluslararası ölçekte dört festival ve iki bienal düzenleyen bir kurum oldu.
İKSV, kuruluşunun 30. yılında kültürel mirasın korunması ve sanatın ilerlemesine olanak sağlamak üzere bir sosyal sorumluluk projesi olarak İstanbul Dostları adında bir üyelik programı oluşturuldu. Bugün Lale Kart adı altında sürdürülen bu program, sanatseverleri çatısı altında bir araya getirirken üyelerine İstanbul Festivallerinde birçok ayrıcalık ve öncelik sağlıyor.
İKSV yine 30. yılında farklı projelerle etkinliklerini yıl içine yayma kararı aldı. Bu kapsamda başlatılan sonbahar film haftası Filmekimi, 2002 yılından bu yana gerçekleşiyor. İKSV ayrıca 2007 yılından itibaren festivaller dışında yıl boyunca özel etkinlikler de gerçekleştirmeye başladı. Leyla Gencer Şan Yarışması da 2006 yılından bu yana İKSV tarafından düzenleniyor.
Bu doğrultuda Avrupa’nın belli başlı kentlerinde festivaller düzenlendi. 2004 yılında “Şimdi Now” ile Berlin’de başlayan, 2005’te “Şimdi Stuttgart”la, 2007 ve 2008’de “Turkey Now” başlığı altında Amsterdam ve Rotterdam’da, 2008’de de Rusya’da devam eden yolculuğun 2009’daki durağı ise Viyana oldu. 1 Temmuz 2009’da başlayan ve 31 Mart 2010 tarihine kadar süren “Fransa’da Türkiye Mevsimi” çalışmaları da İKSV ve Culturesfrance ortaklığıyla yürütüldü. İKSV, Mevsim kapsamında başlatılan Fransa’daki Cité Internationale des Arts sanatçı atölyesindeki bir misafir sanatçı programının koordinasyonunu üstlenmeye devam ediyor. Vakıf, ayrıca 2007’den bu yana Venedik Bienali Uluslararası Sanat Sergisi’ndeki Türkiye Pavyonu’nun organizasyonunu üstleniyor. 2014 yılında Venedik Bienali’nde Türkiye’ye uzun süreli bir mekân kazandırılması için başlattığı girişimi başarıyla tamamlayan İKSV, böylece Türkiye’nin Venedik Bienali Uluslararası Mimarlık Sergisi’nde de yer almasını sağladı.
İKSV, 2009 Aralık ayında Şişhane’deki Deniz Palas Apartmanı’na taşındı. İKSV’nin, 2011 yılında Nejat Eczacıbaşı Binası adını alan bu binayla gerçekleştirdiği bir düş de binanın giriş ve birinci katında yer alan Salon ile çeşitli sanatsal ve kültürel etkinliklere artık evsahipliği de yapabilmesi oldu.
2010 yılı Ocak ayında on altı yıl boyunca vakfın Yönetim Kurulu başkanlığını üstlenmiş olan değerli kültür insanı Şakir Eczacıbaşı’nın vefatının ardından vakfın Yönetim Kurulu Başkanı olarak Bülent Eczacıbaşı seçildi. 2012’de kuruluşunun 40. yıldönümünü kutlayan İKSV, aynı yıl klasik müzik alanında çalışan bir gence Aydın Gün Teşvik Ödülü sunmaya başladı. Vakfın verdiği ödüllere 2015 yılında, her yıl Türkçeye üstün başarıyla kazandırılmış bir edebiyat eserinin çevirmenine sunulan Talât Sait Halman Çeviri Ödülü ve 2018 yılında genç tiyatro topluluklarını ve sahne sanatları alanında üretim yapan sanatçıların desteklendiği Engin Cezzar-Gülriz Sururi Tiyatro Teşvik Ödülü eklendi.
İKSV, İstanbul’u dünya kültür-sanat başkentleri arasında ön sıralara taşımak, güncel kültür-sanat üretiminde etkin rol oynamak ve kültür politikalarının oluşturulmasına katkıda bulunmak amaçlarıyla çalışmalarını sürdürüyor. Vakıf, kuruluşunun 50. yıldönümünü kutladığı 2022'de oluşturduğu İKSV Genç Sanatçı Fonu'yla, genç sanatçılara İstanbul Festivalleri ve İstanbul Bienali’nde yeni eserler üretme fırsatı sunarak sanat dünyasında genç seslerin güçlenmesi ve daha geniş kitleler tarafından duyulmasına imkân tanıyor.
İKSV, UNESCO Türkiye Millî Komisyonu’nun 2018 dönemi Genel Kurul üyeleri arasında yer alıyor ve 2024'ten beri Avrupa’nın kültür-sanat alanındaki en önemli savunuculuk platformlarından Culture Action Europe (CAE) üyeliğini sürdürüyor.